Sixto Rodriguez - Cause

@yeremyash: Nie wiem, gdzie w moim tłumaczeniu jest zbitka "odjazdowych przyjaźni". Może zapomniałem, bo sporo czasu minęło od chwili, gdy tłumaczyłem ten tekst. "Solid" to moim zdaniem ironia w zestawieniu z liczbą nawiązywanych znajomości. Czasem trudno to ująć w słowa przy tłumaczeniu, tym bardziej, że po angielsku to tylko 2 sylaby.

@nina30b: Prosty nie oznacza prostak. Nie wiem skąd to dziwne skojarzenie.

@Kristoff11: Dlaczego "odjazdowych" przyjaźni? Nie powinno być "prawdziwych"? Cała ironia skupia się w kontrastowym zestawieniu tych dwóch wyrażeń: "half hour frienship" oraz "solid" (prawie jak "rock solid friendship").

@nina30b: "Prosty" niekoniecznie oznacza prostak, zwykły, niedouczony. Np. papież Franciszek, imho, jest prostym człowiekiem :)

ja trochę z innej bajki do Kristoff11: dlaczego piszesz prosty chłopak, użyłeś tego określenia przynajmniej ze dwa razy. Rodriguez pochodzi z ubogiej, emigranckiej rodziny, ale to nie czyni go prostym. Czy prosty człowiek napisałby takie teksty, pomijając fakt, że studiował filozofię i interesował się historią i sztuką... może żyje prosto i skromnie, ale to nie jest zwykły, prosty chłopak...

@avatarm: Dzięki za nieoczekiwane słowa podziwu :) Cel tłumaczenia? Doprawdy nie wiem. Może po prostu urzekająca piosenka? W sumie każde tłumaczenie jest - z konieczności - jakąś interpretacją. Szczególnie, gdy tekst jest niebanalny. Twoje tłumaczenie nie zawierało rymów, moje o jeden czy dwa więcej niż oryginał. Przyznaję, to prawdziwa zbrodnia!

Zarzut nie zachowania RYTMU piosenki w przypadku tego tekstu jest wprost zabawny. Zanim coś takiego napiszesz może spróbuj po prostu zaśpiewać ten tekst z Rodriguezem? Jest szczególny z uwagi na "dziwną" sylabizację, ale nie napisałem go w kwadrans, naprawdę. Starałem się, żeby podziały odpowiadały oryginałowi - właśnie po to, aby dało się go zaśpiewać. Czy to się w pełni udało? Pewnie nie.

Nadinterpretacja? Tak mógł mieć po prostu brata o imieniu Jezus, i siadywali w barze "The Sewer", w którym grywał. To ma znaczenie, owszem, ale ten "prosty chłopak z rodziny emigranckiej, wychowany w bardzo trudnych warunkach..." ma niebanalne teksty, które świadczą o tym, że pisząc "o tym, co go otaczało", pisał o czymś więcej. Jeśli nie mogę oddać w pełni podwójnego sensu "The Sewer", częsty los tłumacza, decyduję się - oczywiście nie każdy musi się z tym zgadzać - wybrać to znaczenie, które jest mocniejsze, głębsze, domyślne(?). I takie wybrałem. Choć "spotkany na dnie" Jezus nadal może być tylko kumplem, nie Jezusem Chrystusem. A jednak sądzę, że to ten Jezus. Na to wskazuje całe życie Rodrigueza.

Wprawdzie w jednym z wywiadów Sixto twierdzi, że użyte w tekście nazwiska nie odnoszą się do rzeczywistych postaci, nie musi to być do końca prawda. Niektóre osoby mogły jednak nie być fikcyjne - choćby Willy Thompson. Mógł pisać o rzeczywistym Willy'm, a jedynie Annie Thompson została wymyślona "do rymu". Być może absurdalnie brzmi samo słowo "wirtualnie" - nie dość, że 4 sylaby (chciałoby się mieć teksty jedynie z wyrazami jedno- i dwusylabowymi, które łatwo składać i rymować), to jeszcze sięgam po wyraz, który w czasach powstania piosenki nie istniał (kolejna zbrodnia!). Długo zastanawiałem się, jak oddać to, o czym mówi ten wers - a ja widzę tu opis postawy kogoś, kto próbuje się usprawiedliwić czy nawet zdyskredytować Willy'ego Thompsona (bo jestem/byłbym lepszy), który walczył (i zginął) na rzeczywistej wojnie, nie wirtualnej. Zresztą nie mógł być lepszy (od tych, którzy wygrywają na "jednorękich bandytach"?), bo był tylko Murzynem. To pewnie przypadek, że akurat ta postać się nawinęła. Przecież Rodriguez nie mógł myśleć o nim, bo był tylko prostym chłopakiem z emigranckiej rodziny :)

@Kristoff11:

Oczywiście podkreślam, że mam pełną świadomość dwuznaczności wersu "And I talked to Jesus at The Sewer" szczególnie w nawiązaniu do kolejnego, ale to nie znaczy, że lepiej podawać interpretację gubiąc prosty przekaz. Wyjaśniam to, żebyś nie musiał mnie o tym informować. ;-)

Przecież za TO kocham Rodrigueza!

@anonimxy: Fajne skojarzenie, tyle, że ja znam powiedzenie "zakazane mordy", co tu brzmiałoby chyba zbyt dosadnie. No, ale 'zakazane gęby' chyba mogą być. Jak najbardziej rozumiem Twoje odczucie co do "solid friendship", bo jest to jednoznaczne, że chodzi o te krótkotrwałe znajomości zawierane podczas nocnego włóczenia się po knajpach.

Największym problemem jest ujęcie tego co myślimy w odpowiednie słowa. Wiemy o co chodzi, ale jak to krótko oddać? Zachęcam do edycji tłumaczenia. Pozdrawiam, N.

@Kristoff11:
Podziwiam Twoje zdolności poetyckie i napisany przez Ciebie "wiersz na temat piosenki". Nie do końca rozumiem cel takiego tłumaczenia, bo jest to Twoja rymowana interpretacja (czasem nadinterpretacja, odnoszę takie wrażenie) piosenki. Rozumiałabym, gdybyś zachował RYTM piosenki, dokładając do tego rymy. Wtedy po prostu można byłoby śpiewać po polsku razem z Rodriguezem, ale same rymy?...

Dlaczego piszę 'nadinterpretacja'? Często się zdarza, że my lepiej wiemy, co autor chciał przez to powiedzieć, a on miał po prostu brata, który miał na imię Jezus, poza tym przesiadywał w barze "The Sewer", w którym grywał. To nie ma żadnego znaczenia?
Rodriguez był prostym chłopakiem z rodziny emigranckiej, wychowywał się w bardzo trudnych warunkach - kupa dzieciaków, wcześnie osierocony, brak kasy, w najbliższym otoczeniu alkohol i narkotyki, szkoła publiczna (wysokich lotów w takiej dzielnicy ;-)). On śpiewał o tym, co go otaczało chcąc swoimi piosenkami pokazać ten świat, wpłynąć na zmianę postaw... I wkładanie w jego usta słów "Oni wirtualnie chcą być lepsi niż Willy Thompson" brzmi troszkę absurdalnie...

Przepraszam, jeśli napisałam coś za dużo. Jestem nastawiona pozytywnie, tylko mam odmienne zdanie na temat roli prezentowanych tu tłumaczeń.
Naprawdę z wielką przyjemnością zaśpiewam sobie z Rodriguezem tę piosenkę, jeśli napiszesz do niej polski tekst i wtedy CHAPEAU BAS!

Pozdrawiam serdecznie :)

@avatarm: Jeśli chodzi o twarze, które są tak niecodzienne, że wzbudzają zaciekawienie, odrazę; ściągają społeczną anatemę na ich posiadaczy, metaforycznie bądź dosłownie, to "fingered-face" skojarzyło mi się z określeniem "zakazane twarze", które funkcjonuje w j. polskim.
Wers "Neon ladies, beauty is that which obeys, is bought or borrowed" to moim zdaniem gorzki opis tego, jak płacący za usługi "neonowych pań" definiują piękno - to, co "posłuszne", bo za pieniądze, kupione lub wypożyczone. "Neon ladies" może też oznaczać kolorowe neony w kształcie kobiet przy knajpach lub domach publicznych."Solid friendship" równie dobrze może oznaczać - i tak to od początku odbierałem - "solidna przyjaźń", co nadawałoby wersowi ironiczny wydźwięk, bo przecież trudno 30-minutowe znajomości nazwać "solidnymi", podobnie trudno je w ogóle nazwać "przyjaźniami"; ten fragment był dla mnie o płytkich relacjach międzyludzkich zawieranych przez ludzi prowadzących nocne życie.

Późno tu dotarłem, ale... dorzucę swoje 5 groszy. Wiem, że łatwo krytykować, jednak tłumaczenie tekstu piosenki wymaga szczególnej uwagi. Nie wystarczy po prostu przetłumaczyć czegoś dosłownie, choć zawsze lepsze to niż przetłumaczenie bez zrozumienia sensu :)

1. Trochę razi to "bo", bo na początku zdania. Zdecydowałbym się na "bowiem" jako bardziej wieloznaczne (co jest w stylu Rodrigueza), ale nie do końca i nie wszędzie by to pasowało.
2. Być może "The Sewer" to nazwa baru, w którym śpiewał Rodriguez, ale to słowo wnosi wieloznaczność (zapewne zamierzoną), którą traci się zostawiając oryginał, bądź dając "ściek". Bardziej pasuje "rynsztok".
3. W trzecim wersecie mogło chodzić o zbitkę słów "pope" i "God-damned", która też została zgubiona - podobnie jak wszystkie rymy w tej piosence – co próbowałem przywrócić, może miejscami nieporadnie :)
4. "got me wasted" - zalany, naćpany, na haju
5. „Neon ladies” – to wygląda na „panie spod latarni”, którym panowie płacą kasą z premii

„Rodriguez potrafi pewne sprawy ująć w dwa słowa i zawrzeć w nich taki niesamowity przekaz” – pełna zgoda :)

Bo...
Bo z pracy mnie wylali dwa tygodnie przed świętami
Ale gadałem z Jezusem będąc na dnie,
Chociaż papież gdzieś miał moje problemy i mnie

A deszcz jak szampan szumiał
Gdy zjawił mój estoński archanioł i dałem w gaz
Bo najsłodszy pocałunek, jaki przeżyłem
To ten, którego jeszcze nie doświadczyłem

A oni przepuszczą swoje premie u Molly McDonald
Powab neonowych pań twarde reguły dyktuje
Ktoś użycza, ktoś kupuje

Bo moje serce jest jak lichy hotelik, pełen plotek,
Ale to ja płacę czynsz za dziwaków nie czających bazy,
Co noc nowa przyjaźń w pół godziny, szesnaście razy

Bo twoja królowa kier ma chyba serce z kamienia
Wciąż coś ją śmieszy, co chwila straszy, że cię zostawi
Oni wirtualnie chcą być lepsi niż Willy Thompson
I wręczą medal, w zamian za syna Annie Johnson

Bo oni twierdzą, że każdy ma płacić własne rachunki
Więc wyjaśniłem, że zapłaciłem już z nawiązką
A gdy do sklepu spóźniony zajrzałem
Usłyszałem, że po wyprzedaży nic nie zostało
Więc na łzie żagiel postawiłem i szybko się zmyłem

Bo zapach jej perfum wciąż w mojej głowie kołacze
Bo widzę, jak wielu moich się zatraca,
Topiąc w whisky słońce weekendami
Bo ile razy możesz budzić się jako bohater komiksu i zajmować rabatkami?

@tenac: Masz rację co do piękna... Proszę, zgłoś poprawkę do tłumaczenia :)

Natomiast Estońskiego Archanioła bym zostawiła... Wiadomo, że chodzi o jego przyjaciela Heikki'ego (patrz piosenka "Heikki's Suburbia Bus Tour"), ale skoro Rodriguez nazwał go w piosence 'Estonian Archangel' to nie ma potrzeby czynić tego bardziej przyziemnym i lepiej pozostawić określenie nadane przez Rodrigueza...

@avatarm: Neon ladies, beauty is that which obeys, is bought or borrowed
Tutaj chodzi o to, że piękno jest posłuszne ;)

A Estońskiego Archanioła można śmiało tłumaczyć jako przyjaciela: https://whatwouldspideydo.wordpress.com/2013/09/03/sugarmans-estonian-friend/

@avatarm: kochać! :)

@katarzynakrusze: Oczywiście, że chodzi tu o tych "niepasujących", tych "odmieńców"... Na dodatek takich, co się od razu rzucają w oczy z tą swoją innością, wyautowaniem... W tekście mamy " fingered-face"... Czuję to, ale nie potrafię krótko ująć w polskie słowa... Napisałam "rozstrojone twarze", jednakże nijak mnie to nie zadowala ;-)

Rodriguez potrafi pewne sprawy ująć w dwa słowa i zawrzeć w nich taki niesamowity przekaz...
Moje ulubione wersy to chyba w 'Sugar Manie': Sugar man, you're the answer
That makes my questions disappear
i w "Like Janis": 'Cause a monkey in silk is a monkey no less...

CUDO! I jak tu Go nie kochać?

@avatarm: Może to metafora, "stroić" znaczyłoby "pasować do reszty", "współgrać". "rozstrojone" oznacza "nie pasują do reszty", do systemu (?), do ludzi (?) grają po swojemu, "nie są w harmonii", bo... może "są po przejściach"? Żaden instrument czy człowiek po przejściach nie będzie stroił. A może chodzi o indywidualizm? A może o niechęć/niemożność utrzymania konwenansu, szablonu?
Metafora jest szyfrem. Usiłuje wyrazić niewyrażalne. ;)

#vaq25 - The Sewer to bar w którym pogrywał Rodriguez, kiedy pracował nad rzeką.

No i jeszcze:
bonus pay - premia
Odbieram to w ten sposób, że panowie zanoszą swoje premie do Molly ( to Molly...)

solid - slangowo równoznaczne z : cool, excellent, awesome

Dokonałam pewnych zmian w tłumaczeniu. Nie wiem, czy zostaną zaakceptowane, niemniej wyjaśniam to, co mi nie leży...

* The Sewer to nazwa baru, w którym śpiewał Rodriguez, zatem nie chodzi tu o żadne kanały czy ścieki...

* wers o medalu dla pani Anny Johnson - wg wyjaśnienia Steva Rowlanda, producenta drugiej płyty Rodrigueza ( Coming from Reality ) - mówi o medalach, które rząd dawał rodzinom poległych na wojnie (tu: wietnamskiej)

* whiskey sour - to drink na bazie whiskey... whiskey sours - to drinki (liczba mnoga)...
kwaśna whisky - to: sour whiskey

Nie bardzo mi pasuje znaczeniowo "rozstrojone twarze", ale nie mam pomysłu, jak to ugryźć... To be out of tune - nie pasować do ogółu...