Tristania - norweska grupa muzyczna wykonująca gothic metal.

Historia Tristanii (nor. trist - smutek, melancholia) zaczęła się z powstaniem zespołu Uzi Suicide. W skład tego małego garażowego norweskiego zespołu wchodzili: klawiszowiec Moen i gitarzysta Veland. Ci dwaj muzycy zaczęli razem pisać piosenki i postanowili pod koniec 1996 roku rozwiązać ich stary zespół, by stworzyć nowy projekt z perkusistą Olssonem. Niedługo po stworzeniu Tristanii do składu dołączyli: basista Rune Østerhus i gitarzysta Anders H. Hidle. Z początku zatrudnili wokalistkę, która została wyrzucona z zespołu kilka miesięcy później z niewiadomych przyczyn (być może nie śpiewała zbyt dobrze).
Po miesiącach ciężkiej pracy, muzycy Tristanii zdecydowali, że jest odpowiedni czas na nagranie ich pierwszych utworów i znalezienie wytwórni muzycznej, jednak zespół wciąż szukał nowej wokalistki. Dzięki znajomemu, znaleźli młodą i dobrze zapowiadającą się sopranistkę Vibeke Stene, która z początku była wokalistką sesyjną. Zespół wszedł do Klepp Lydstudio w maju 1997 i nagrał demo czterech piosenek. Podczas sesji nagraniowej, członkowie uznali Vibeke za tak dobrą wokalistkę, że poprosili ją o dołączenie do składu grupy. Pierwszy oficjalny koncert Tristanii, miał miejsce 24 maja w Jørpeland. Niedługo potem zespół podpisał ich pierwszy kontrakt z austriacką wytwórnią Napalm Records, która poprawiła brzmienie dema i wydała je jeszcze raz w listopadzie 1997 roku.
Wkrótce po zdobyciu kontraktu, Tristania weszła do Sound Suite Studio we Francji, by nagrać pierwszy album, Widow's Weeds z pomocą kilku muzyków, tj. skrzypka Pete’a Johansenena (znanego również ze współpracy z The Sins of Thy Beloved i The Scarr) i wokalisty Østena Bergøya (który zostanie stałym członkiem w 2001 roku) z zespołu Morendoes - grającego rock gotycki). Album był szeroko promowany przez Napalm Records, również dzięki ich pierwszej trasie koncertowej, gdzie grali jako support dla zespołu Lacrimosa, a później dla Haggard i Solefald w październiku 1998 roku. Występowali w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Belgii i Holandii. Niektóre wideoklipy z tej trasy można obejrzeć na kasecie VHS, zatytułowanej Widow's Tour (później wydanej w formacie DVD).
W Lutym 1999 roku, zespół ponownie wszedł do studia, by nagrać następny album Beyond the Veil – promowany dwiema trasami (wliczając ich pierwszą trasę jako główna gwiazda, z The Sins of Thy Beloved, Trail of Tears, Siebenbürgen i Antichrisis) i singlem Angina. Po krótkiej przerwie, Tristania kontynuowała występy na żywo na Summer and Fall 2000, koncertując po raz pierwszy w Ameryce Południowej.
Lider i główny kompozytor zespołu - Veland, w maju 2001 roku, został oficjalnie wyrzucony z zespołu (prawdopodobnie z powodu różnic w kwestiach muzycznych i finansowych). W tym czasie, zespół pracował już nad nadchodzącym albumem World Of Glass, jednak Veland nigdy nie brał udziału w tym projekcie (prawdopodobnie odszedł z zespołu w tym czasie). Grupa potrzebowała wokalisty śpiewającego growlem, więc zatrudniła sesyjnie Ronnyego Thorsena (Trail of Tears). Wkrótce po nagraniu płyty, Kjetil Ingebrethsen (z zespołu Blindfolded) został nowym wokalistą (growl), natomiast Østen Bergøy został w końcu stałym członkiem zespołu (wcześniej występował gościnnie na wszystkich albumach Tristanii). Nowy skład grupy, został zaprezentowany na europejskiej trasie, we wrześniu 2001 roku, grając z takimi zespołami jak: Rotting Christ, Madder Mortem i Vintersorg. W 2002 roku zespół koncertował, głównie w Ameryce Południowej (w sierpniu), ale jesienią ogłosił, że chciałby zrobić sobie przerwę i popracować nad nowym materiałem. W międzyczasie Morten Veland założył nowy zespół – Sirenia.
W 2003 roku, nie było żadnych wieści ze strony odpoczywającego i pracującego nad nowym materiałem zespołu. Sesja nagraniowa odbyła się w TopRoom Studio w Norwegii, z nowym producentem: Børge Finstadem. Nagrania były finansowane przez samych członków grupy, ponieważ wygasł im kontrakt z Napalm Records. Były dwie sesje: od kwietnia do czerwca 2004 i w październiku 2004. Pomiędzy tymi sesjami, zespół powrócił na scenę – wystąpili na M'Era Luna Festival w Hildescheim i podpisał kontrakt z wytwórnią SPV Records w lipcu. Po ostatnim nagraniu, Tristania w październiku i listopadzie, odbywała trasę koncertową po Europie (m.in w Polsce) jako support dla Theriona.
Wytwórnia SPV Records, wydała Ashes 24 stycznia 2005 roku. Aby promować czwarty album, zespół pojechał w styczniu i lutym w trasę koncertową z Nightwish, a następnie nagrał w Stavanger wideoklip do piosenki Equilibrium w reżyserii Ralfa Strathmanna. Był to zarazem pierwszy teledysk grupy pokazany w telewizji. Następnie w maju 2005 roku w Sztokholmie, nagrano wideoklip z tej samej płyty: Libre w reżyserii Matsa Lundberga, który nakręcił uż dla zespołu wideoklip do piosenki Heretique z albumu Beyond The Veil. Trasę kontynuowali razem z Gothminister w Norwegii, a w marcu 2005 z Kreator w Ameryce Południowej. Pojawili się także na większych europejskich festiwalach (m.in.: Wave Gothic Treffen, Summer Breeze, Wacken Open Air). Jesienią Tristania ogłosiła, że materiał na nowy album jest już gotowy. Trasa koncertowa promującą Ashes odbyła się bez klawiszowca i głównego kompozytora - Einar Moen, który został w Norwegii, pracując nad nowym materiałem. Powodem były sprawy osobiste i zawodowe artysty.
27 lutego 2007 roku Vibeke rozstała się z zespołem z powodów osobistych, zrezygnowała z muzycznej kariery i zajęła się prowadzeniem własnej szkoły wokalnej. Nową wokalistką Tristanii została Mariangela "Mary" Demurtas.
8 lutego, tuż przed festiwalem Wave Gotik Treffen w Niemczech, Svein rozstał się z zespołem z nieznanych powodów. Zespół postanowił kontynuować trasę koncertową po Ameryce Południowej w osłabionym składzie. Kilka miesięcy później taką samą decyzję o opuszczeniu zespołu podejmuje Rune Østerhus, który zostaje zastąpiony przez Ole Vistnes, basistę który jako muzyk sesyjny wspomagał zespół na całej trasie promującej Illumination.