Biografia

Lata aktywności : 1989 – teraz (32 lata)

Członkowie:
Olie Ryšavá (1998 – teraz)
Petr Štěpán

XIII. Století ("trzynasty wiek") - czeski zespół grający rock gotycki, założony pod koniec lat 80. XX wieku w mieście Jihlava.

"Trzynaste stulecie" w swoich utworach często odwołuje się do postaci historycznych – takich, jak Elżbieta Batory, Béla Lugosi czy Tomás de Torquemada - będących ekscentrykami odrzuconymi poprzez społeczeństwo. Nazwa grupy nawiązuje do czasów europejskiego średniowiecza, zazwyczaj postrzeganych jako mroczny i ponury okres historii. W Polsce zespół ten popularyzował w swoich audycjach Tomasz Beksiński.

Biografia
Historia XIII Století zaczęła się od punkowego zespołu H.N.F. - grali tam Petr Stepán (autor tekstów, muzyki, wokalista i gitarzysta) oraz jego brat Pavel (perkusista). Zespół prezentował dość typową dla tego nurtu "ekstremalną" muzykę. Pod koniec lat 80-tych nagrany został materiał pt. NOVA DRAKULOMANIA - słychać tam wyraźnie punkowe korzenie, ale też wpływ takich grup jak np. Bauhaus.

Jak się później okazało, była to inspiracja do powstania nowego zespołu - XIII Století właśnie. W roku 1991 zarejestrowano znakomitą demówkę VAMPIR SONGS FOR AGNES. Ukazuje ona niecodzienne oblicze młodego zespołu -zimnofalowe dźwięki zostały wzbogacone smakowitym tonem saksofonu. Obie ww. pozycje wydano oficjalnie dopiero w 1995 roku, i to tylko na kasetach, w ograniczonym nakładzie.

Oficjalny debiut to rok 1992, wówczas ukazał się krążek AMULET. Płyta bardzo "gitarowa", słychać wyraźny wpływ Sisters Of Mercy, a w tekstach zaczynają się pojawiać typowe "gotyckie" motywy - komnaty starych zamczysk i tajemnicze istoty z XIII wieku, wilkołaki i czarodziejki, różokrzyżowcy i demony… Petr Stepán zapewnia nas, że są drogi, które kończą się w górach Transylvanii, i wiemy, że jeszcze się tam kiedyś wybierzemy… Wydana dwa lata później GOTIKA może być zaskoczeniem. Zmienia się warstwa muzyczna - na pierwszy plan wychodzą instrumenty klawiszowe, pojawiają się rozbudowane, długie utwory (tytułowy ma ponad 10 minut), w tekstach dostrzegamy m.in. inspiracje literackie (Lady Makbet, Mistrz i Małgorzata). Płyta jest dość zróżnicowana - gościnnie śpiewa wokalistka operowa Karolina Husáková (Mistr a Markétka), są kompozycje instrumentalne (Blood Is Life, Tango Salieri), ballady (Ten starý dům se rozpadá, Justina), trochę klimatów punkowych (Mistr Leonard), a nawet, niestety, ewidentny pop (Markýza z obrazů). W sumie możemy mieć wrażenie, że zespół dopiero szuka swojej drogi, próbując różne mniej lub bardziej szczęśliwe pomysły. Na szczęście wynik tych poszukiwań jest znakomity! Rok 1995 przynosi nam NOSFERATU, jedną z najlepszych płyt zespołu. Początek wręcz przebojowy (Nosferatu Is Dead), a później opowieści o magii, czarnych aniołach, tajemniczych rytuałach…
teksty Petra niejako zapowiadają wydaną później KNIHA NOSFERATU. Kilka utworów wiąże się z postaciami historycznymi, takimi jak Nicolo Paganini (Upír s houslemi), Elżbieta Batory (Nevesta temnot) czy Tomas de Torquemada. Z kolei Legenda o krysari przypomina nam, że Petr Stepán jest także aktorem i współtwórcą spektakli teatralnych - ta piosenka pochodzi z przedstawienia, w którym występował. Zamykające album Kvety zla zawdzięczają Baudelaire'owi nie tylko tytuł, ale też specyficzny, "dekadencki" klimat. Od strony muzycznej mamy tu zgodną współpracę gitar i klawiszy, płyta jest bardzo dynamiczna, rockowa, nie został nawet ślad po wpadkach z poprzedniego albumu. W 1996 roku otrzymujemy arcydzieło, któremu na imię WEREWOLF. Dla wielu jest to najwspanialsza płyta XIII Století. Niesamowite, w większości długie i rozbudowane utwory przenoszą nas w zapowiedziane na pierwszym albumie góry Transylvanii, do królestwa wilkołaków (Transylvanian Werewolf, Bratrstvo vlkodlaka), magicznych obrzędów (Vampire voodoo), morderców (Psycho) i wiecznych kochanków (Julie umirá kazdou noc -to kolejny cytat z Szekspira- oraz kończące płytę Stigmata Vampire). Jest to płyta wybitnie "studyjna", m.in. ze względu na udział dodatkowych muzyków (możemy tu usłyszeć np. skrzypce, flet czy wiolonczelę) - dlatego na koncertach na ogół nie są grane utwory z tego albumu. Może to i dobrze - najlepiej słucha się tego w nocy, przy blasku księżyca… Za to wydany w 1998 roku krążek ZTRACENI V KARPATECH jak najbardziej nadaje się na koncerty (grany jest prawie w całości). Zespół powraca do gitarowej dynamiki, a Elizabeth (już drugi utwór poświęcony krwawej hrabinie) staje się przebojem. Słuchając płyty błądzimy po Karpatach, spotykamy znów Nosferatu i wampiry, odwiedzamy kolejne tajemnicze domostwo (Dům kde tanci mtrví) - słowem, wszystko to, co znamy i lubimy. Latem 1999 r. Trzynastka po raz pierwszy zagrała w Polsce, na VI edycji festiwalu Castle Party w Bolkowie. Przyjęta została entuzjastycznie i rok później wystąpiła tu już jako główna gwiazda. Jesienią 2000 r. XIII zagrała po raz trzeci w naszym kraju - na warszawskim Vampira Festival. Wcześniej, na wiosnę, ukazał się album METROPOLIS, na którym słychać niejako powrót do klimatów zimnej fali. Piosenki opierają się na rytmie perkusji i gitary basowej, są raczej proste. Ta płyta może kojarzyć się z "Gotiką" -znajdziemy tu utwory o bardzo różnej stylistyce -ballady (Svátek hladových, Hvezdy chtejí patrit tobe) i melodyjny rock (Fatherland, Stonehenge), próby zmierzenia się z językiem angielskim (London After Midnight i słynny cover grupy Bauhaus - Bela Lugosi Is Dead) oraz nawiązujący do poprzednich albumów długi, "szeptany" Absinth w którym Petr składa hołd swoim ulubionym twórcom. Jest tam Bosch i de Sade, Nietzsche i Schopenhauer, romantyczni poeci Byron i Shelley, a także postacie znane z wcześniejszych utworów (Paganini, Torquemada). W roku 2001 UKAZUJE się składankowy album KARNEVAL (BEST OF GOTHIC DECADE 1991-2001) zawierający wybór z poprzednich płyt oraz znakomity utwór tytułowy, dotąd dostępny jedynie na demówce "Evangelium". Płytę promuje trasa koncertowa w Czechach (kwiecień-czerwiec 2001).

Warto jeszcze wspomnieć o książce autorstwa Petra Stepána wydanej w 1998 r. KNIHA NOSFERATU (Vampírská bible) - jak sam tytuł wskazuje - podejmuje tematykę obecną w wielu utworach XIII. Petr pisze o okultyzmie, wpływie księżyca, czarnej magii, cmentarzysku wampirów, Draculi, Beli Lugosim…

…Po 5 latach od ostatniego, premierowego albumu studyjnego zespół powraca z nowym, bardzo dynamicznym, gitarowym i swietnie wyprodukowanym albumem DOGMA. Tematyka tekstów pozostaje w starym, dobrym klimacie:)

DYSKOGRAFIA
kasety demo
- Vampir songs for Agnes - (1991/95)
- Mistr a Markétka - (1994)
- Mozart is dead - (1998)

płyty oficjalne
- Amulet - (1992)
- Gotika - (1994)
- Nosferatu - (1995)
- Werewolf - (1996)
- Ztraceni v Karpatech - (1998)
- Metropolis - (2000)
- Karneval - (2001)
- Vendetta - (2004)
- Vampire songs - Tajemstwi Gothickych Archivu - (2005)
- Dogma - (2009)
- Nocturno - (2010)